Courgette zelf kweken

Inleiding
Courgettes zijn een dankbaar gewas voor iedere hobbytuinier, want het zelf kweken van courgettes geeft veel voldoening, of je nu net begint of al ervaren bent. Ze zijn oorspronkelijk afkomstig uit Midden- en Zuid-Amerika en maken deel uit van de familie van de cucurbitaceae waartoe ook komkommers en pompoenen behoren. De naam courgette komt uit het Frans en betekent letterlijk “kleine pompoen”. In sommige landen wordt het gewas ook wel “zucchini” genoemd. Courgettes worden vooral geroemd om hun veelzijdigheid in de keuken: van geroosterd tot gevuld, en zelfs in zoete baksels zoals courgettecake. Het is een eenjarige plant die behoort tot de vruchtgewassen en staat bekend om zijn snelle groei en royale opbrengst. Wist je dat een gezonde courgetteplant in het hoogseizoen wel drie vruchten per week kan produceren?
De courgette heeft een opvallende levenscyclus. Van zaadje tot volwassen plant duurt het ongeveer 8 tot 10 weken, afhankelijk van de omstandigheden. Zodra de plant vruchten begint te vormen, kan de productie wekenlang doorgaan. De bladeren van de plant zijn groot en breed, en de bloemen – zowel mannelijk als vrouwelijk – zijn een lust voor het oog. De mannelijke bloemen verschijnen eerst en trekken bestuivers aan, waarna de vrouwelijke bloemen de vruchten vormen. Courgettes zijn snelle groeiers en kunnen een enorme boost krijgen tijdens warme zomerdagen.
Leuk weetje:
Technische gezien is een courgette geen groente, maar een vrucht. Botanisch gezien zijn het eigenlijk grote bessen.


Zaaien van courgette
De Tuinagenda geeft de volgende perioden aan als optimale perioden voor het zaaien van courgette.
Zaaien |
Planten |
Oogsten vanaf |
Begin April 2886_0d03d9-db> |
Half Mei 2886_836de4-f7> |
Eind Juni ∞ 2886_a8a399-b5> |
Half April 2886_a082a8-c9> |
Eind Mei 2886_bd62d3-f4> |
Begin Juli ∞ 2886_7ee7cd-b5> |
Eind April 2886_a03d05-9d> |
Begin Juni 2886_4039d9-61> |
Half Juli ∞ 2886_fffbb0-23> |
Begin Mei 2886_c22b95-b0> |
Half Juni 2886_43f62a-aa> |
Eind Juli ∞ 2886_636b07-b8> |
Half Mei 2886_8a8958-16> |
Eind Juni 2886_b43e58-bf> |
Begin Augustus ∞ 2886_ace93e-73> |
Eind Mei 2886_1ddce1-03> |
Begin Juli 2886_736d43-1f> |
Half Augustus ∞ 2886_9979bd-75> |
Begin Juni 2886_02301a-05> |
Half Juli 2886_312e66-55> |
Eind Augustus ∞ 2886_9c1d95-99> |
Kies voor trays of potten met een doorsnede van 9 tot 12 cm; courgettes hebben direct wat ruimte nodig om te groeien. Plaats per pot twee zaadjes op een diepte van ongeveer 1,5 tot 2 cm. Dit geeft je de kans om na het kiemen de sterkste plant te selecteren en de andere weg te halen. Zorg voor een gelijkmatige kiemtemperatuur die ligt rond de 20-25 graden Celsius. Binnen 10 dagen komen de zaadjes op, mits je ze warm en vochtig houdt.
Zaai niet te veel courgetteplanten. Eén of twee per gezinslid is genoeg voor een zeer rijke oogst. Courgetteplanten zijn namelijk echte productiekampioenen, en met te veel planten eindig je met een overschot. Het is handig om de zaailingen binnen op een zonnige plek te houden totdat ze groot genoeg zijn om buiten te planten.


Planten van courgettes
Courgettes houden van warmte en ruimte. Wanneer de zaailingen drie of vier grote, gezonde bladeren hebben, zijn ze klaar om buiten geplant te worden. Dit is meestal zo’n vier weken na het zaaien, maar niet voordat kans op nachtvorst is verdwenen (na ijsheiligen). Probeer niet te haasten. Planten die je wat later buitenzet profiteren extra van de warmte, waardoor ze extra goed groeien. Ze lopen dus geen achterstand op ten opzichte van planten die je zo vroeg mogelijk buiten zet.
Kies een zonnige en beschutte plek in je tuin. Als je de vakkenmethode gebruikt dat is een vak van 30×30 cm te klein voor een courgetteplant. Ik heb dat zelf ervaren en gemerkt dat de grote bladeren van de courgetteplant de planten in de andere vakken overschaduwen (zie foto hierboven). Zelfs een vak van 40×40 cm is behoorlijk krap voor de courgetteplant die flink kan uitdijen. Je kunt dan het beste kiezen voor een vak aan de rand of liever nog op een hoek, zodat de bladeren voer de rand van de bak kunnen groeien.
Plaats de zaailing zo dat de kluit flink onder het oppervlak ligt. Geef de plant na het plaatsen ruim water om de wortels goed te laten settelen. Voorzie de grond van een flinke laag compost, zodat de voedingstoestand optimaal is. Courgettes kunnen ook in grote potten worden gekweekt, mits de pot minstens 30 liter inhoud heeft. Ik heb goede ervaringen met courgetteplanten in stoffen zakken. Je moet dan wel zeer regelmatig water geven, want de courgetteplant is een dorstige grootverbruiker.

Ik heb tot nu toe alleen ‘Diamant F1’ als courgette gehad. Ik ga komend jaar experimenteren met het kweken van andere variëteiten van de courgette die mogelijk minder grote planten geven. Tips zijn welkom.


Oogsten van courgette
Courgettes groeien snel. Binnen 80 dagen na het zaaien kun je de eerste vruchten verwachten. Een courgette is oogstrijp wanneer hij tussen de 15 en 20 cm lang is. Je kunt hem ook kleiner oogsten, bijvoorbeeld als babycourgette, wat een delicatesse is in veel keukens. Let erop dat de vruchten regelmatig geoogst worden; als je te lang wacht, worden ze groot en waterig, en stopt de plant met het aanmaken van nieuwe vruchten. Bij regelmatige pluk kan de oogst doorlopen tot in de herfst.
Gebruik een scherp mes of een snoeischaar om de courgettes te oogsten en voorkom dat je de plant beschadigt. De bloemen kun je ook eten, vooral de mannelijke bloemen zijn ideaal om te vullen of te frituren. Geoogste courgettes kun je het beste op een koele plek bewaren, zoals in de groentela van de koelkast. Gebruik ze binnen een week voor de beste smaak en textuur.

Teelt en verzorging
Courgettes zijn relatief eenvoudig te verzorgen, maar ze hebben een flinke eetlust. Geef wekelijks een vloeibare meststof rijk aan kalium, bijvoorbeeld tomatenvoeding, om de vruchtvorming te stimuleren. Let op plagen zoals slakken en meeldauw. Slakken kun je eenvoudig verwijderen met de hand of door preventieve maatregelen te nemen, zoals een mulchlaag van stro. Meeldauw ontstaat vaak door vochtige omstandigheden. Zorg daarom voor een goede luchtcirculatie rondom de planten.
Bekende variëteiten
Bekende variëteiten zijn onder andere ‘Black Beauty’, ‘Diamant’ en ‘Gold Rush’, een gele variant die je moestuin een vrolijke uitstraling geeft. Het leuke aan courgettes is dat ze makkelijk te vermeerderen zijn door opnieuw zaden te oogsten uit rijpe vruchten, hoewel dit bij hybride varianten minder goed werkt.
Met deze tips en richtlijnen ben jij helemaal klaar om zelf courgettes te kweken. Het enige wat je nu nog nodig hebt, is een beetje geduld en een flinke dosis enthousiasme!

Courgette in de kleine tuin
Een courgetteplant is over het algemeen erg groot door de lange stengels met daaraan enorme bladeren. In een kleine tuin neemt de courgette al snel te veel ruimte in. In de afbeelding hierboven zie je een courgette ‘Diamant’ F1 met een lange uitloper die zijn eigen vak van 30×30 cm heeft verlaten, om tussen andere planten verder te groeien. De grote bladeren overschaduwen de rest van de vakken. Dit was in 2024 één van mijn ‘lessons learned’.
Extra kleine variëteiten
Er bestaan echter ook variëteiten die beter geschikt zijn voor een kleine tuin of voor het kweken in een pot voor een balkon of patio. Deze rassen hebben meestal een bossige groeiwijze in plaats van lange uitlopers, waardoor ze minder ruimte innemen.
- ‘Patio Star’ F1 – Een zeer compacte courgetteplant die geschikt is voor potten en kleine moestuinen. Geeft groene vruchten en blijft laag en bossig.
- ‘Astia’ F1 – Een Franse variëteit met een compacte groei en snelle productie. Geschikt voor potten en kleine bedden.
- ‘Eight Ball’ F1 – Een compacte courgette die ronde vruchten produceert, ideaal voor kleine ruimtes.
Klimmende of rankende variëteiten
Een andere oplossing om slim met de beperkte ruimte om te gaan is het kiezen van een klimcourgette. Deze gebruiken een kleine oppervlakte om vervolgens de hoogte in te gaan. Er bestaan namelijk courgettes die ranken en kunnen klimmen. Meestal moet je ze daarbij een handje helpen door de ranken op te binden. Variëteiten van klimcourgettes zijn:
- ‘Black Forest’ – Courgette die minder ruimte inneemt dan andere soorten. Black Forest F1 kan omhoog worden geleid langs een hek, tralies, klimrek of raster.
- ‘Tromboncino’ (of ‘Trombetta di Albenga’) – Een Italiaanse variëteit met lange, gekrulde vruchten, lichtgroen naar oker verkleurend. Deze courgette groeit sterk rankend en kan goed worden geleid langs een rek.
- ‘Long Green Trailing’ – Laat ze klimmen of kruipen, de vruchten van dit historische ras zijn donkergroen met lichtgroene strepen.
- ‘Shooting Star’ F1 – Gele courgette die klimt of rankt. Je kan deze opbinden of laten kruipen. Veel oogst op een kleine ruimte.
Als je de vakkenmethode gebruikt dan past één kleine variëteit of een klimmende variëteit in een vak van 40×40 cm. Kies in een verhoogde bak een vak aan de rand, zodat de bladeren van de courgette dan gedeeltelijk over de rand van de bak hangen, zonder andere gewassen te hinderen.
Klimmende variëteiten zet je uiteraard bij een hek of tralie waar ze tegen kunnen groeien.
Een courgette doet het ook prima in een pot of plantzak (zie de foto halverwege deze pagina). Ook dan is het verstandig om een kleinere variëteit te kiezen. Geef zeer regelmatig vloeibare voeding, want een pot of zak is snel uitgeput als je flinke hoeveelheden courgettes oogst.