Komkommer zelf kweken

Inleiding
De komkommer, een onmisbaar gewas in veel moestuinen, heeft een rijke geschiedenis en is geliefd om zijn veelzijdigheid. Dit vruchtgewas behoort tot de familie van de Cucurbitaceae en staat bekend om zijn frisse, hydraterende smaak. Van oorsprong komt de komkommer uit Zuid-Azië, waar het al duizenden jaren wordt gekweekt. Inmiddels is de plant wereldwijd verspreid en kent het vele culinaire toepassingen, zoals in salades, smoothies en als snack. De wetenschappelijke naam van de komkommer is Cucumis sativus. Het is een eenjarig gewas dat vanaf het zaaien snel groeit en een productiecyclus van enkele maanden heeft. Je kunt het eenvoudig zelf kweken in je eigen tuin.
Wist je dat de komkommer een nauwe verwant is van de courgette en de pompoen? In Nederland wordt hij ook wel ‘komkommerplant’ genoemd. De plant groeit van zaadje tot volwassen plant in ongeveer vier maanden en sterft na de oogst af. Met een beetje aandacht en de juiste verzorging kun je al vroeg in de zomer genieten van je eigen oogst.
Leuk weetje:
komkommers bestaan voor ongeveer 95% uit water, waardoor ze perfect zijn om gehydrateerd te blijven op warme dagen.


Zaaien van komkommer
De Tuinagenda geeft aan dat de volgende perioden optimaal zijn voor het zaaien van komkommers.
Zaaien |
Planten |
Oogsten vanaf |
Begin April 2869_b2a8ff-dd> |
Half Mei 2869_b7b751-66> |
Eind Juni ∞ 2869_497b1d-b3> |
Half April 2869_c60b46-25> |
Eind Mei 2869_bf15aa-9b> |
Begin Juli ∞ 2869_0f3c99-91> |
Eind April 2869_42e411-39> |
Begin Juni 2869_f62a90-9c> |
Half Juli ∞ 2869_a9b90b-42> |
Begin Mei 2869_2c97f1-42> |
Half Juni 2869_af23d9-e9> |
Eind Juli ∞ 2869_9ce73d-ed> |
Half Mei 2869_e935e0-7a> |
Eind Juni 2869_a7e74f-74> |
Begin Augustus ∞ 2869_595f6e-65> |
Eind Mei 2869_18891f-f5> |
Begin Juli 2869_fbf569-80> |
Half Augustus ∞ 2869_e2cb08-d4> |
Begin Juni 2869_0acb6e-b5> |
Half Juli 2869_c5c439-08> |
Eind Augustus ∞ 2869_dc57da-d4> |
De start van het zelf kweken van komkommers begint bij voorkeur binnenshuis in potten of trays, want de zaden hebben warmte nodig om goed te kiemen. De tuinagenda geeft aan dat je in april kunt beginnen met zaaien. Je kunt ook later zaaien voor een oogst die doorloopt tot in de herfst. Zorg ervoor dat je per persoon één tot twee planten zaait; een enkele plant kan namelijk al genoeg vruchten leveren voor een huishouden. Gebruik bij het zaaien potjes van 10 cm of een tray met voldoende grote vakjes, zodat de jonge planten de ruimte hebben om te groeien. Stop in elk potje twee zaadjes, zodat je later de sterkste zaailing kunt overhouden.
Komkommers kiemen het best bij een temperatuur van 20 tot 25 graden Celsius. Binnen 10 dagen zullen de eerste blaadjes verschijnen. Als de zaailingen ongeveer 5 cm groot zijn, dun je ze uit door de zwakste plantjes voorzichtig te verwijderen. Zo krijgt de sterkste zaailing alle ruimte en voedingsstoffen.


Planten van komkommer
Wanneer de zaailingen drie tot vier echte blaadjes hebben en de kans op nachtvorst voorbij is, kun je ze naar buiten verplaatsen. De planten zijn klaar om uitgeplant te worden als ze een stevige wortelkluit hebben en een gezonde groene kleur. Kies een zonnige, beschutte plek in de tuin, want komkommers houden van warmte. Zowel in een vak van 30×30 cm als in een vak van 40×40 cm kun je één plant kwijt, maar in het grotere vak kun je eventueel tussenteelt (interplanten) toepassen met basilicum of sla, die goed samengaan met komkommers.
Bij het planten is het belangrijk om de kluit op dezelfde diepte in de grond te zetten als in het potje. Zorg voor een losse, voedzame bodem. Komkommers groeien aan ranken. Met het oog op de beschikbare ruimte is het aan te bevelen om de komkommerplant te laten klimmen tegen een steun of een rek, zodat de plant verticaal kan groeien. Je hebt dan niet de uitlopers die veel grondruimte in beslag nemen. Komkommers doen het ook goed in grote potten van minimaal 20 liter, zolang ze voldoende water en voeding krijgen.


Oogsten van komkommer uit eigen tuin
De eerste vruchten verschijnen ongeveer 75 dagen na het zaaien. Het begint met een bloem waarachter al een vruchtbeginsel te zien is. De bloem verdroogt waarna de komkommer begint te groeien. Meestal verloopt de groei heel snel. Je herkent een oogstklare komkommer aan zijn grootte: meestal tussen de 15 en 25 cm, afhankelijk van de variëteit.
Een goede vuistregel is bij het zelf kweken van komkommer is om te oogsten voordat de vrucht volledig volgroeid is, omdat hij anders minder knapperig wordt en bitter kan smaken. Gebruik een scherp mes of een snoeischaar om je komkommer af te knippen, zodat je de plant niet beschadigt.
Je kunt komkommers blijven oogsten zolang de plant nieuwe bloemen en vruchten blijft produceren. Het is niet nodig om alles in één keer te oogsten; pluk regelmatig om de groei te stimuleren. Na de oogst kun je komkommers het best in de koelkast bewaren, waar ze ongeveer een week houdbaar blijven. Voor een langere bewaring kun je ze inmaken tot augurken.

Teelt en verzorging
Bekende variëteiten
Er zijn veel variëteiten komkommers, zoals de traditionele lange Hollandse komkommer en kleinere snackkomkommers. Populaire rassen voor de hobbytuin zijn ‘Marketmore’ en ‘Beth Alpha’, die bekend staan om hun sterke groei en heerlijke smaak.
Let tijdens het kweken van je komkommers op ziekten zoals meeldauw en plagen zoals bladluizen. Een goede luchtcirculatie en regelmatig water geven aan de voet van de plant helpen om problemen te voorkomen.
Komkommers hebben veel water en voeding nodig, vooral tijdens de groei- en bloeifase. Gebruik een organische vloeibare meststof en geef regelmatig water, maar voorkom dat de grond constant drijfnat is. Overwinteren is niet nodig, want de plant sterft vanzelf af na de oogst.
