Koriander uit eigen tuin

Koriander uit eigen tuin (Coriandrum sativum) is een kruid dat al duizenden jaren wordt verbouwd en gebruikt. De oorsprong van koriander ligt in het oostelijke Middellandse Zeegebied en West-Azië, waar het kruid zowel culinair als medicinaal werd toegepast. Het heeft een rijke geschiedenis en werd al door de oude Egyptenaren gebruikt. Het woord “koriander” stamt af van het Griekse “koriannon”, wat “wan” of “bedwelmende geur” betekent, een verwijzing naar de karakteristieke geur van de plant.

De bladeren en zaden van koriander hebben verschillende smaken en toepassingen. In Aziatische, Mexicaanse en Midden-Oosterse keukens gebruikt men vooral de bladeren, terwijl in de Indische keuken de zaden populair zijn in specerijenmengsels zoals garam masala en currypoeder. In Spaanstalige gebieden noemen mensen de zaden coriander en de bladeren van de plant cilantro.

Leuk weetje:

de smaak van korianderbladeren roept gemengde reacties op; sommigen vinden het heerlijk, terwijl anderen een zeepachtige smaak ervaren. Bijzonder genoeg is dat bij die mensen genetisch bepaald is.

Koriander is een eenjarig kruid dat behoort tot de schermbloemenfamilie (Apiaceae), net als andere kruiden zoals peterselie of kervel.

Zaaien van koriander

In de Tuinagenda staan de volgende optimale perioden om koriander te zaaien.

Voorjaarsteelt

Koriander kan beschouwd worden als een zogenaamde lange-dagplant, wat betekent dat de plant bij veel daglicht (14-18 uur per dag) snel in bloei schiet. De kans hierop is rond de langste dag van het jaar (21 juni) relatief groot.

Wie korianderzaad wil oogsten, doet er goed aan om vroeg in het voorjaar te zaaien en te planten.

Zomer- en herfstteelt

Koriander die na de langste dag wordt geplant, krijgt niet meer voldoende lichturen per dag om nog te gaan bloeien. Je kunt daardoor niet meer de zaadjes oogst, maar natuurlijk kan de plant nog wel worden gebruikt worden voor de oogst van het aromatische blad.

Om te bepalen hoeveel koriander uit eigen tuin je nodig hebt, kun je uitgaan van het feit dat één korianderplant doorgaans genoeg blad oplevert voor één persoon.

Je zaait in trays of potjes van minstens 5 cm diameter per vak, zodat de jonge planten voldoende ruimte hebben om te groeien.

Zaai in elke pot drie tot vijf zaadjes, omdat niet alle zaden altijd even goed kiemen. Nadat de zaadjes ontkiemd zijn, kun je uitdunnen tot één sterke plant per pot. De optimale kiemtemperatuur voor koriander ligt tussen de 15 en 20 °C. Bij deze temperatuur ontkiemen de zaden na circa 10 dagen. Dun de zaailingen voorzichtig uit wanneer ze twee blaadjes hebben gevormd, zodat alleen de sterkste plant blijft staan.

Planten van koriander

Korianderzaailingen zijn klaar om uitgeplant te worden zodra ze stevig genoeg zijn. Dat is meestal wanneer ze hun tweede of derde set echte blaadjes hebben ontwikkeld. Dit is ongeveer 30 dagen na het zaaien.

Bij het planten in de volle grond of een grotere pot is een plantafstand van 20 cm ideaal, zodat de planten voldoende luchtcirculatie hebben en elkaar niet in de weg staan.

Koriander groeit het best op een zonnige tot halfschaduwrijke plek, in een goed doorlatende, voedzame grond. De grond mag licht vochtig blijven, maar nooit drassig. De plant waardeert beschutte plekken zonder al te veel wind. Let op: koriander houdt niet van te zware grond of te veel schaduw.

Plant de zaailing op dezelfde diepte als in de tray of pot waarin ze zijn voorgezaaid. Koriander kan ook uitstekend in potten worden geplant, wat handig is voor kleinere tuinen of balkons.

Oogsten van koriander

Met koriander uit eigen tuin oogst je zowel de bladeren, de stengels als de zaden. Oogst de bladeren pas als de plant minstens 10 cm hoog is. Dit is meestal zo’n 65 dagen na het zaaien. Pluk de bladeren vanaf de buitenkant van de plant, zodat de kern verder kan groeien en nieuwe bladeren kan vormen. Als je alleen de buitenste bladeren plukt, kan de plant 4 tot 6 weken doorgroeien.

Uiteindelijk zal koriander bij warmer weer (boven de 20°C) sneller in bloei schieten, meestal vanaf eind mei of juni. De kans op doorschieten is bij de Zomer- en herfstteelt (na de langste dag) veel kleiner.

Als je korianderzaad wilt oogsten, wacht dan tot de plant gaat bloeien en de zaden volledig rijp zijn. Dit gebeurt gemiddeld 75 dagen na het zaaien. De zaden zijn klaar om te oogsten wanneer ze een lichtbruine kleur hebben gekregen. Knip de zaadhoofden af en laat ze drogen in een papieren zak op een droge, koele plek.

Koriander kan continu worden geoogst zolang je niet alles in één keer afknipt. Door regelmatig te plukken, stimuleer je de groei van nieuwe bladeren. Bewaar verse bladeren in een afgesloten bakje in de koelkast of vries ze in. De zaden kun je in een luchtdichte pot bewaren op een donkere, koele plek.

Teelt en verzorging

Bekende variëteiten van koriander uit eigen tuin zijn ‘Confetti’, die fijn geveerde bladeren heeft, en ‘Leisure’, die vooral geschikt is voor het oogsten van bladeren. Een andere populaire variëteit is ‘Cilantro’, die snel groeit en goed bestand is tegen schieten.

Koriander kan gevoelig zijn voor bladluis en meeldauw. Om dit te voorkomen, zorg je voor voldoende luchtcirculatie en een gezonde bodem. Aaltjes en knoflookextract kunnen helpen bij het bestrijden van plagen.

De plant is eenjarig en vermeerdert zich via zaden. Je kunt rijpe zaden na de bloei oogsten, waarna je deze in de keuken kunt gebruiken of om later opnieuw gebruiken bij het zaaien. Let erop dat koriander snel doorschiet (bloemen vormt), vooral bij hoge temperaturen. Om dit te voorkomen, kun je in de zomer schaduwdoeken gebruiken of een hittebestendige variëteit kiezen.

Koriander in de klein tuin

Koriander vraagt niet veel ruimte. Bij gebruik van de vakkenmethode plant ik in een vak van 30×30 cm 4 korianderplanten en dat is ruim voldoende voor eigen gebruik. Het is een beetje krap voor de planten, maar doordat ik regelmatig bladeren pluk, blijven de planten redelijk klein.

De groeicyclus en het zaaischema van koriander is hetzelfde als dat van dille. Je zou daarom ook een een combinatie van 2 korianderplanten en 2 dilleplanten in één vak kunnen maken.

Koriander in de opvolgingsteelt

Met koriander vermijden we de langste dag (tenzij je het zaad wilt kweken). Hierdoor zijn er 2 groeiperioden voor koriander en dat past goed bij de opvolgingsteelt. Je kunt koriander dus zowel in de 1e als in de 2e seizoenshelft in je eigen tuin laten groeien.

Omdat koriander redelijk bestand is tegen kou (tot -4 graden Celsius), kan deze bladgroente tot laat in het seizoen worden geteeld. Zorg er wel voor dat de planten al redelijk volwassen zijn bij het begin van de winter. Bij een zachte winter kan koriander soms overleven en in het vroege voorjaar weer uitlopen.

Op de pagina van de opvolgingsteelt kun je zelf combinaties maken die goed bij jou passen.