Peterselie uit eigen moestuin

Inleiding

Peterselie (Petroselinum crispum) is een veelzijdig kruid dat al eeuwenlang een vaste waarde is in de keuken en de moestuin. Oorspronkelijk afkomstig uit het Middellandse Zeegebied, heeft peterselie zich over de hele wereld verspreid en wordt het gewaardeerd om zijn frisse smaak en decoratieve eigenschappen. Peterselie is heel eenvoudig in eigen moestuin of pot te kweken, dus er is altijd wel een plekje voor te vinden.

De naam peterselie is afgeleid van het Griekse ‘petroselinon’, wat ‘rotsen selderij’ betekent, verwijzend naar de voorkeur van de plant voor steenachtige bodems. Peterselie wordt vaak gebruikt in soepen, sauzen, salades en als garnering. Een leuke weetje is dat de oude Grieken en Romeinen peterselie beschouwden als een symbool van vreugde en overwinning.

Peterselie is een tweejarige plant die in het eerste jaar bladeren vormt en in het tweede jaar bloeit. In de moestuin wordt het doorgaans als eenjarig kruid geteeld, omdat de bladeren na de bloei minder smaakvol worden. Het behoort tot de schermbloemenfamilie (Apiaceae) net als venkel, kervel, pastinaak, koriander of wortel. In de volksmond wordt peterselie ook ‘kervelplant’ of ‘krulpiet’ genoemd.

Soorten peterselie

Er zijn twee veelvoorkomende soorten: krulpeterselie, met fijngekruld blad, en platte peterselie, die qua uiterlijk meer op koriander lijkt. Platte peterselie heeft een sterkere smaak en wordt vaak als smaakmaker in gerechten gebruikt, terwijl de gekrulde variant vaker als garnering dient. Hoewel peterselie oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied komt, kun je peterselie prima uit de eigen moestuin halen.

Peterselie is niet alleen makkelijk te kweken, maar je kunt er ook het hele groeiseizoen van oogsten. Zodra de plant voldoende is gegroeid, kun je bladeren afsnijden zonder de hele plant te verwijderen; dit stimuleert juist de groei van nieuwe scheuten. Peterselie groeit het best op licht vochtige, voedzame grond en houdt van regelmatige watergift, vooral op warme zomerdagen. Hoewel een zonnige plek ideaal is, verdraagt peterselie ook halfschaduw.

Zaaien van peterselie

Peterselie uit je eigen moestuin kun je gemakkelijk zelf zaaien. In de tabel hieronder staan alle periode uit de Tuinagenda waarin je peterselie kunt zaaien. Het komt neer op de hele periode van Half Februari tot Begin Juli.

Als je peterselie uitsluitend voor eigen gebruik in je moestuin plant, dan heb je aan 1 of 2 planten per soort peterselie wel voldoende. Kies potten of trays met een doorsnede van 7 tot 10 cm en vul deze met goed doorlatende zaaigrond. In elke pot zaai je drie tot vier zaadjes, omdat peterselie niet altijd gelijkmatig ontkiemt. Hierdoor kun je na het ontkiemen de sterkste plantjes selecteren en de rest verwijderen.

De optimale kiemtemperatuur ligt tussen de 18 en 22 graden Celsius, wat belangrijk is voor een succesvolle ontkieming. Het duurt ongeveer 20 dagen voordat de eerste zaailingen zichtbaar worden, afhankelijk van de temperatuur en de vochtigheid. Sommigen mensen menen dat een vlotte ontkieming geholpen kan worden door na het zaaien van peterselie heet water te geven. Geen kokend heet water, maar wel heet ongeveer zoals hete koffie. De zaadjes zouden hiervan een boost krijgen.

Planten van peterselie

Peterselieplantjes zijn klaar om uitgeplant te worden wanneer ze stevige, donkergroene blaadjes hebben en ongeveer 10 cm hoog zijn. Dit is doorgaans 50 dagen na het zaaien. Bij het uitplanten houd je een afstand van minimaal 15 cm rondom aan, zodat de planten voldoende ruimte hebben om te groeien zonder elkaar te belemmeren.

Peterselie groeit het best op een zonnige tot halfschaduwrijke standplaats met goed doorlatende, humusrijke grond. Beschutte plekken zijn ideaal om de plant te beschermen tegen harde wind. Plant de zaailingen op dezelfde diepte als in de pot, zodat de wortelhals niet wordt bedekt. Peterselie kan ook goed in potten worden gekweekt, mits de potten diep genoeg zijn om de lange wortels te accommoderen.

Oogsten van peterselie

De bladeren van peterselie kunnen gedurende het eerste jaar geoogst worden zodra de plant voldoende volwassen is, meestal zo’n 80 dagen na het zaaien. Je kunt zien dat de plant klaar is voor oogst wanneer de buitenste bladeren volgroeid zijn en een frisse groene kleur hebben. Knip of pluk altijd de buitenste bladeren, zodat de binnenste bladeren verder kunnen groeien.

Peterselie kan over een langere periode geoogst worden; het is niet nodig om alles in één keer te oogsten. Je kunt blijven oogsten tot aan het levenseinde van de plant (∞). Door regelmatig te oogsten stimuleer je de plant om nieuwe bladeren aan te maken. De geoogste bladeren kunnen het beste direct worden gebruikt voor een optimale smaak, maar je kunt ze ook in een vochtige doek in de koelkast bewaren voor maximaal een week. Voor langere bewaring kun je peterselie invriezen of drogen.

Peterselie is een tweejarige plant. In het tweede jaar produceert de plant bloemschermen die bijen aantrekken, maar de bladeren worden dan minder smaakvol. Na de bloei kun je de zaden oogsten. Als bonus kun je in het tweede jaar ook de eetbare wortel oogsten. De smaak daarvan is intenser dan die van de bladeren.

Teelt en verzorging

Er zijn verschillende variëteiten van peterselie beschikbaar, waaronder ‘Gigante di Napoli’ (platte peterselie) en ‘Moss Curled’ (krulpeterselie). Platte peterselie wordt vaak gekozen om zijn intensere smaak, terwijl krulpeterselie decoratiever is.

Ziekten en plagen zijn bij peterselie meestal geen groot probleem, al kunnen slakken soms een uitdaging vormen. Ook kan peterselie last hebben van plagen zoals wortelvlieg en schimmelziekten zoals meeldauw. Het vermijden van te natte grond en een goede luchtcirculatie kunnen veel problemen voorkomen. Een gezonde bodem met voldoende organisch materiaal helpt de plant om robuuster te groeien. Peterselie kan worden vermeerderd door zaden, maar het is belangrijk om de zaden koel en droog te bewaren.

Als je peterselie wilt overwinteren, kun je de plant beschermen tegen vorst door deze af te dekken met vliesdoek of de potten binnen te zetten. Regelmatig water geven, maar niet te nat, en een lichte bemesting houden de plant gezond en productief.