Landkers in je tuin

Inleiding
Landkers, ook bekend als winterkers, veldkers of barbarakruid, is een bladgroente die oorspronkelijk afkomstig is uit Europa en West-Azië. Deze winterharde plant is verwant aan waterkers, maar groeit op drogere grond. Daardoor is landkers makkelijk in je tuin te kweken. In Nederland staat het bekend om zijn pittige, peperachtige smaak, vergelijkbaar met rucola of mosterdblad, en wordt het vaak toegevoegd aan salades, soepen of sandwiches.
Er zijn 3 gangbare variëteiten voor de moestuin:
- Barbarea vulgaris (gewoon Barbarakruid). Deze komt in ook veelvuldig in de vrije natuur voor. Deze variëteit blijft wat kleiner en is milder van smaak.
- Barbarea vulgaris variegata (bonte landkers) met opvallend bont gekleurd blad.
- Barbarea praecox (vroeg Barbarakruid) is een vroege bloeier (lees: vroeg in het volgende voorjaar). De pittigste qua smaak.
Er worden heel wat benamingen voor landkers door elkaar heen gebruikt. Het lijkt er op dat de plant die in de vrije natuur voorkomt (Barbarea vulgaris) wordt aangeduid als Barbarakruid en de gecultiveerde moestuinvariant eerder landkers wordt genoemd. Maar ook dit is zeker geen wet van Meden en Perzen.
Landkers vormt in het eerst jaar een rozet van bladeren. In het 2e jaar komt de plant in bloei en produceert zaad. Hierna zal de plant afsterven. Echter, barbarakruid kan soms door blijven groeien, wat het een semi-vaste plant maakt in gunstige omstandigheden. De plant zaait zich ook gemakkelijk uit
Het is een bladgroente die prima gedijt in een gematigd klimaat en zelfs een goede vorst kan doorstaan.
Leuk weetje:
Landkers is een koolachtige die behoort tot de kruisbloemigen (Brassicaceae). Barbarea vulgaris heeft vermogen om koolwitjes af te leiden. De vlinders leggen hun eitjes op de bladeren van de plant, maar de rupsen overleven vaak niet door de natuurlijke gifstoffen in de plant. Dit maakt landkers een nuttige plant in de buurt van andere koolgewassen.


Zaaien van landkers
Je kunt landkers gedurende het hele seizoen zaaien. Het is daarmee een gewas dat zowel geschikt is om te telen in de 1e seizoenshelft als in de 2e seizoenshelft.
Landkers groeit echter beter bij koele temperaturen. Voor de Tuinagenda kies ik er daarom voor om de hete periode rond de langste dag te vermijden en het zaaiseizoen van landkers op te splitsen in twee grote blokken.
Het kan zijn dat ik deze indeling bij een volgende versie van de Tuinagenda aanpas vanwege voortschrijdend inzicht.
1e seizoenshelft
Zaaien |
Planten |
Oogsten vanaf |
Begin Maart 3767_e64447-30> |
Begin April 3767_a47b06-9e> |
Begin Mei ∞ 3767_8a3b69-9c> |
Half Maart 3767_82c91c-66> |
Half April 3767_eb7ef4-7b> |
Half Mei ∞ 3767_f8156d-85> |
Eind Maart 3767_92ba9f-f1> |
Eind April 3767_ba4416-03> |
Eind Mei ∞ 3767_9a20a8-ca> |
Begin April 3767_d46bd8-1f> |
Begin Mei 3767_d5cf13-57> |
Begin Juni ∞ 3767_8cde22-30> |
Half April 3767_70edb5-e7> |
Half Mei 3767_ff8dbc-71> |
Half Juni ∞ 3767_cc4a90-a9> |
Eind April 3767_ccc7b0-a7> |
Eind Mei 3767_4464bb-46> |
Eind Juni ∞ 3767_c3ef34-33> |
Begin Mei 3767_3783bc-79> |
Begin Juni 3767_8261f5-2e> |
Begin Juli ∞ 3767_94736f-c6> |
2e seizoenshelft
Zaaien |
Planten |
Oogsten vanaf |
Half Juli 3767_3a7440-d5> |
Half Augustus 3767_833f97-2a> |
Half September ∞ 3767_d9d77a-55> |
Eind Juli 3767_7a0d05-94> |
Eind Augustus 3767_ce4f57-04> |
Eind September ∞ 3767_a892ee-86> |
Begin Augustus 3767_8c8719-b2> |
Begin September 3767_f380e6-ef> |
Begin Oktober ∞ 3767_270c6d-c7> |
Half Augustus 3767_ef1e74-df> |
Half September 3767_88934a-e4> |
Half Oktober ∞ 3767_58b366-13> |

Landkers zaai je in potten of trays. Dit gewas kan gedurende het hele groeiseizoen gezaaid worden. Zaai in het najaar niet te laat zodat je met volgroeide plantjes de winter in gaat.
Gebruik potten of trays met vakjes van ongeveer 5×5 cm. Vul deze met zaai- en stekgrond en plaats in elk vakje twee tot drie zaadjes. Dit vergroot de kans op succes, zelfs als niet alle zaden ontkiemen. Landkers kiemt snel, meestal binnen 10 dagen bij een temperatuur van 15-20 °C. Zodra de zaailingen zichtbaar zijn, verwijder je de zwakkere exemplaren, zodat je de sterkste overhoudt.
Als je gegarandeerd wilt zijn van verse oogst dan is het slim om elke paar perioden een nieuwe batch te zaaien, zodat je continu kunt oogsten.

Planten van landkers in je tuin
Wanneer de zaailingen een hoogte van ongeveer 5-7 cm hebben bereikt en minstens vier blaadjes hebben, zijn ze klaar om uitgeplant te worden. Dit is meestal zo’n 25 dagen na het zaaien.
Hou rondom elke plant 20 cm ruimte (Barbarea vulgaris) of 30 cm ruimte (Barbarea praecox).
Landkers houdt van goed doorlatende, vochtige grond. Meng compost door de bovenlaag van de bodem om de planten een goede start te geven. Hoewel de plant in de volle zon kan groeien, geeft een plek in de halfschaduw vaak het beste resultaat, vooral in warme zomers.
Landkers leent zich uitstekend voor tussenteelt (interplanting) met gewassen zoals wortelen, knoflook of prei, die het bodemoppervlak met rust laten. Dit gewas kan ook prima in potten worden gekweekt, mits de potten minstens 15 cm diep zijn. Zorg dat de planten minstens net zo diep worden geplant als in de trays, zodat de wortels niet beschadigen.


Oogsten van landkers
Landkers in je tuin is klaar voor de eerste oogst ongeveer 6-8 weken na het zaaien. De bladeren oogst je eenvoudig door de buitenste bladeren met een schaar af te knippen, terwijl je het hart van de plant intact laat. Zo blijft de plant doorgroeien en kun je meerdere keren oogsten.
Je kunt het hele jaar door oogsten, afhankelijk van de zaaitijd. Voor de winterteelt geldt dat de bladeren zelfs na lichte vorst goed blijven, waardoor het gewas een ideale keuze is voor koude periodes. Zorg dat je niet te veel bladeren in één keer verwijdert, zodat de plant voldoende energie overhoudt om nieuwe bladeren aan te maken.
Na het oogsten bewaar je de bladeren het best in een vochtige doek of een plastic zak in de koelkast. Ze blijven enkele dagen vers, maar de smaak is het beste wanneer je ze direct gebruikt.

Teelt en verzorging
Landkers is een eenvoudig gewas dat weinig onderhoud vraagt. Regelmatig water geven is belangrijk, vooral in droge periodes, maar voorkom dat de grond te nat blijft, omdat dit wortelrot kan veroorzaken. De plant is redelijk bestand tegen ziekten en plagen, maar kan last krijgen van slakken. Houd de bodem schoon en gebruik biologische slakkenkorrels als dat nodig is.
Bekende variëteiten zijn Barbarea verna en Barbarea vulgaris. De eerste is geschikter voor moestuinen, terwijl de tweede meer in het wild groeit.
Hoewel landkers als eenjarig gewas wordt geteeld, kun je de plant laten overwinteren. In dat geval zal hij in het tweede jaar bloemen vormen die aantrekkelijk zijn voor bijen en andere bestuivers. Wil je zaden oogsten? Laat een paar planten doorschieten en vang de zaden op zodra de peulen rijp zijn.
Landkers is een veelzijdige, winterharde plant die een waardevolle aanvulling is in je tuin, zeker tijdens de koudere maanden. Met minimale inspanning en een lange oogstperiode levert deze pittige bladgroente een flinke smaakboost aan je gerechten!
Landkers in de Tiny Garden
Landkers is compact, waardoor het een efficiënte keuze is voor kleine een tuin. Je kunt van vroeg gezaaide planten het hele tuinseizoen oogsten, dus dat is erg efficiënt voor een kleine tuin.
Als je de vakkenmethode gebruikt dan passen 4 planten van de variëteit Barbarea vulgaris in een vak van 30×30 cm (Het lijkt krap dus verificatie is nodig!).
De variëteit Barbarea praecox wordt groter, namelijk circa 30 centimeter in doorsnee, en daarvan pas maar 1 plant in een vak van 30×30.
Pas op met doorschieten
(Verhoogde) bakken warmen sneller op dan de vollegrond, vooral in de lente en zomer. Omdat landkers beter groeit bij koele temperaturen, is het risico op doorschieten in bakken groter. Om dit te voorkomen, kun je een schaduwrijk plekje kiezen of de planten beschermen met een lichtdoorlatend doek of net.