Andijvie uit eigen tuin

Inleiding

Andijvie, een veelzijdige bladgroente, heeft een lange geschiedenis die teruggaat tot de Middellandse Zeegebieden. De plant, Cichorium endivia, wordt al eeuwenlang gekweekt en is geliefd vanwege zijn voedzame bladeren en milde bittere smaak. Ook jij kunt andijvie uit eigen tuin kweken voor de klassieke stamppot of in frisse salades. De Nederlandse naam ‘andijvie’ verwijst naar de Franse term endive, hoewel dit internationaal soms verwarrend is door verschillen in soorten binnen de familie.

Er zijn twee hoofdtypen andijvie: de fijngekrulde frisée en de bredere, gladdere scarole. Beide zijn eenjarige bladgroenten en horen bij de composietenfamilie (Asteraceae). Wat leuk is om te weten: andijvie is nauw verwant aan witlof, maar in tegenstelling tot witlof groeit andijvie bovengronds. De plant doorloopt een levenscyclus van ongeveer 10-12 weken van zaadje tot oogst, afhankelijk van de omstandigheden.

Leuk weetje:

Bij De oude Grieken en Romeinen werd andijvie niet in de keuken gebruikt, maar ingezet als medicinale plant. Ze geloofden dat andijvie een reinigende werking had op het bloed en hielp bij spijsverteringsproblemen. Daarnaast werd het ook als een afrodisiacum gezien!

Zaaien van andijvie

In de Tuinagenda staan de volgende periode die geschikt zijn voor het zaaien van andijvie on eigen tuin. Andijvie is een zogenaamde kortedaggewas, waardoor de kans op doorschieten bij lange dagen groot is. Gebruik daarom soorten die geschikt zijn voor de betreffende teelt.

Voorjaarsoogst

Zomeroogst

Najaarsoogst

Het zaaien van andijvie begint binnenshuis in potten of trays. De Tuinagenda geeft je precies aan wanneer je moet beginnen. Zo kun je het hele jaar genieten van een verse oogst.

Gebruik kleine potten of trays met vakjes van ongeveer 5×5 cm. Stop per potje twee tot drie zaadjes ongeveer een halve centimeter diep in vochtige zaaigrond. De optimale kiemtemperatuur ligt tussen 18-20°C, en na vijf tot tien dagen zie je meestal al de eerste groene sprietjes verschijnen. Zodra de zaailingen enkele blaadjes hebben, kies je de sterkste uit en verwijder je de rest.

Planten van andijvie

Na ongeveer 30 dagen zijn de zaailingen stevig genoeg om naar buiten te verhuizen. Je herkent plantklare zaailingen aan hun stevige wortels en minimaal vier goed ontwikkelde blaadjes. Zorg dat de grond goed voorbereid is: losjes, met een laag compost erop. Andijvie houdt van een zonnige tot licht beschaduwde plek.

Als je de plant wilt laten groeien tot een volledige krop, geef dan een vrije ruimte van circa 30 cm in doorsnee.

Plant andijvie net zo diep als ze in de kweektray of -pot stonden; te diep planten kan wortelrot veroorzaken.

Oogsten van andijvie uit eigen tuin

Andijvie is klaar om geoogst te worden wanneer de bladeren een dichte krop vormen, meestal na circa 70 dagen na het zaaien. Je kunt de bladeren met een mes net boven de grond afsnijden.

Voor een doorlopende oogst kun je alleen de buitenste bladeren plukken, maar dit is makkelijker bij frisée (krulandijvie) dan bij de bredere scarole. Als je steeds alleen de buitenste bladeren oogst en het groeipunt intact laat, kan de plant 4 tot 6 weken door blijven groeien. In gunstige omstandigheden (voldoende water en voeding) kan dit langer zijn, maar tegen eind juli of begin augustus wordt de kans op doorschieten groter. Warm weer versnelt de groei maar vergroot ook de kans op doorschieten.

Was de bladeren na het oogsten grondig om zand en kleine beestjes te verwijderen. Vers blijft andijvie enkele dagen in de koelkast, verpakt in een vochtige doek of zak. Wil je een langere houdbaarheid, blancheer dan de bladeren kort en vries ze in.

Teelt en verzorging

Bekende variëteiten van andijvie:

• ‘Nummer 5’ – Gladde andijvie. Geschikt voor voorjaar- zomer- en najaarsoogst.
• ‘Eros’ – Geschikt voor de voorjaars-, zomer- en najaarsoogst.
• ‘Breedblad Volhart Winter’ – Geschikt voor najaarsoogst. Bij zaai vóór augustus ontwikkelen zich zware, bossige kroppen met geel en mals hart.

Let tijdens de teelt op slakken, die dol zijn op de jonge blaadjes, en bladluis, die zich graag verstopt in het hart van de krop. Regelmatig controleren en bestrijden met natuurlijke middelen helpt schade te beperken. Geef andijvie regelmatig water, vooral tijdens droge periodes, maar voorkom dat de grond te nat blijft, want dat kan schimmelziekten veroorzaken. Omdat andijvie koudetolerant is, kun je in het najaar zelfs nog oogsten tot aan lichte nachtvorst.

Probeer verschillende rassen en oogstperiodes om erachter te komen wat het beste bij jouw tuin past!

Andijvie in de kleine tuin

Een kleine tuin is zeer geschikt voor andijvie. Zeker als je elke keer de buitenste bladeren plukt dan wordt de andijvieplant niet heel erg groot. Je hebt dan aan een vrije ruimte met een doorsnee van 15 cm voldoende.

Als je de vakkenmethode gebruikt dan passen in een vak van 30×30 cm vier andijvieplanten. In een vak van 40×40 hebben ze iets meer ruimte, dan past er 6 planten in een vak.

Andijvie kun je ook prima in potten of kratten kweken, mits deze minimaal 30 cm diep zijn. Hou er rekening mee dat potten en bakken sneller opwarmen dan de volle grond. Andijvie heeft de neiging om bij fikse warmte door te schieten. Een beetje schaduw en voldoende water helpt dan wel.

Andijvie in de opvolgingsteelt

Andijvie kun je nagenoeg het hele groeiseizoen telen en oogsten. Het is daarom een prima kandidaat om toe te passen in de opvolgingsteelt, zowel als voorloopgewas, tussengewas als opvolggewas.

Op de pagina van de opvolgingsteelt kun je zelf combinaties maken die goed bij jou passen. Gebruik de informatie hieronder als inspiratie voor je eigen ideeën.

Uien gevolgd door andijvie gevolgd door kervel

Rapen gevolgd door andijvie gevolgd door knolvenkel