Aubergine uit eigen tuin

De aubergine (Solanum melongena) is een warmte minnende plant die oorspronkelijk uit India en Zuidoost-Azië komt. Tegenwoordig is aubergine prima uit eigen tuin te kweken. Dit gewas is wereldwijd bekend onder verschillende namen zoals eierplant, melanzaan en brinjal. De naam ‘aubergine’ komt uit het Frans en is afgeleid van het Catalaanse woord ‘albergínia’, dat op zijn beurt uit het Arabisch komt.
In Nederland wordt de aubergine voornamelijk gebruikt als groente in diverse gerechten, waaronder stoofschotels, grillgerechten en ovenschotels. Een opvallend weetje is dat de aubergine eigenlijk een vrucht is en verwant is aan de tomaat, aardappel en paprika. Het is een eenjarige plant die onder de nachtschadefamilie (Solanaceae) valt.
De levenscyclus van de aubergine begint als zaad, waarna de plant ontkiemt, groeit, bloemen vormt en uiteindelijk vruchten produceert. Na de oogst sterft de plant af.


Zaaien van aubergine
In de Tuinagenda staan de volgende perioden die zeer geschikt zijn om aubergine te zaaien.
Zaaien |
Planten |
Oogsten vanaf |
Begin Maart 1909_90b01d-fd> |
Half Mei 1909_79ba24-a6> |
Half Juni ∞ 1909_c5b564-ca> |
Half Maart 1909_6e976b-d0> |
Eind Mei 1909_cf5449-0d> |
Eind Juni ∞ 1909_da66c8-52> |
Eind Maart 1909_27ac99-db> |
Begin Juni 1909_5dd78b-97> |
Begin Juli ∞ 1909_4d2cc3-e8> |
Aubergine uit eigen tuin heeft een lange groeiperiode, waardoor vroeg voorzaaien noodzakelijk is. In de Tuinagenda komt aubergine alleen voor in de periode van de maand maart. De zaailingen hebben dan tijd om voldoende gegroeid te zijn als ze uiteindelijk naar buiten kunnen.
Omdat één plant meerdere vruchten kan produceren, is het niet nodig om grote aantallen te zaaien. Enkele planten per huishouden kan al voldoende zijn, afhankelijk van de consumptiebehoefte.
Voor het zaaien worden potten of trays gebruikt, bij voorkeur met een diameter van 6 tot 9 cm. In elke pot worden 2-3 zaadjes geplaatst, zodat na het ontkiemen de sterkste plant kan worden geselecteerd. De optimale kiemtemperatuur ligt tussen 25-30°C, en de zaden ontkiemen binnen ongeveer 10 dagen. Na het ontkiemen kunnen de zwakkere zaailingen worden uitgedund, zodat er één sterke plant per pot overblijft.


Planten van aubergine
Als de zaailing drie tot vier echte bladeren heeft en stevig rechtop staat, is deze klaar om uitgeplant te worden. Dit zal ongeveer 60 dagen na het zaaien gebeuren, afhankelijk van de groeiomstandigheden.
De plantafstand rondom andere planten bedraagt ongeveer 40 cm, zowel in de breedte als in de lengte. Zowel in een vak van 30×30 cm als in een vak van 40×40 cm past één plant. Aubergine houdt van een zonnige, beschutte plek met een vruchtbare, luchtige grond. Ze gedijt goed in potten, mits deze een inhoud van minimaal 10 liter hebben.
Bij het uitplanten moet de wortelkluit volledig bedekt worden, maar de stengel mag niet te diep de grond in. Zorg dat de plant goed wordt ondersteund, bijvoorbeeld met een bamboestok, omdat de zware vruchten de plant kunnen laten omvallen.


Oogsten van aubergine
De aubergine uit eigen tuin wordt geoogst vanwege zijn vrucht. De beste oogstperiode is van juli tot september, afhankelijk van de zaaiperiode en groeiomstandigheden.
Een rijpe aubergine heeft een glanzende, egale schil en geeft een beetje mee bij zachte druk. De gemiddelde tijd van zaaien tot oogst is ongeveer 90 dagen. Het oogsten gebeurt met een scherp mes of snoeischaar, waarbij het steeltje enkele centimeters boven de vrucht wordt afgeknipt.
Het is niet nodig om alles in één keer te oogsten, omdat de plant doorgaans meerdere vruchten produceert. Na het oogsten kunnen er nog nieuwe vruchten verschijnen, zolang de groeiomstandigheden gunstig blijven. Geoogste aubergines kunnen het beste op een koele plek worden bewaard, maar niet in de koelkast, omdat ze daar last krijgen van koudebederf. Ze blijven enkele dagen houdbaar, waarna ze snel achteruitgaan in kwaliteit. Voor langere bewaring kan de aubergine worden ingevroren na kort blancheren.

Teelt en verzorging aubergine uit eigen tuin
Er zijn verschillende variëteiten van aubergines, zoals de bekende paarse soorten, maar ook witte, gestreepte en ronde varianten. Enkele bekende rassen zijn
- ‘Black Beauty’,
- ‘Listada de Gandia’
- ‘Clara’.
De plant is gevoelig voor plagen zoals bladluizen, spint en witte vlieg. Deze kunnen worden bestreden met natuurlijke vijanden, zoals lieveheersbeestjes of met biologische bestrijdingsmiddelen. Schimmels zoals meeldauw kunnen optreden bij te vochtige omstandigheden. Goede ventilatie en voldoende plantafstand helpen deze problemen te voorkomen.
De vermeerdering van aubergine gebeurt door zaad, aangezien stekken niet gebruikelijk is. De verzorging bestaat uit regelmatig water geven, bemesten en het wegnemen van zijtakken (dieven) om de plantenergie te concentreren op de vruchtvorming. Omdat aubergine een eenjarige plant is, is overwinteren niet aan de orde. Na de oogst sterft de plant af, tenzij deze in een verwarmde kas wordt gehouden.
