Paprika zelf kweken

Inleiding

De paprika (Capsicum annuum) is een van de meest geliefde gewassen in de Nederlandse moestuin. Oorspronkelijk afkomstig uit Midden- en Zuid-Amerika, heeft de paprika zich wereldwijd verspreid en is het inmiddels een vast onderdeel van de Europese keuken. Je kunt paprika prima in je eigen moestuin kweken.

De naam ‘paprika’ komt uit het Hongaars, maar de plant zelf werd door Spaanse en Portugese ontdekkingsreizigers naar Europa gebracht. De Latijnse naam “Capsicum annuum” verwijst naar het geslacht Capsicum, waartoe ook pepers behoren. Het woord “annuum” betekent “eenjarig”, wat echter misleidend is, omdat de paprika in warme klimaten een meerjarige plant is. In de Nederlandse context wordt het gewas als eenjarig geteeld, hoewel sommige moestuinders proberen om paprika’s te laten overwinteren.

Paprika’s zijn veelzijdig in gebruik: je kunt ze rauw eten, maar ook stoven, grillen of verwerken in soepen, sauzen en salades. Hoewel de meeste mensen de paprika als groente beschouwen, is het technisch gezien een vrucht, aangezien het zich ontwikkelt uit het vruchtbeginsel van een bloem.

Paprika is een warmte minnend gewas dat in de Nederlandse moestuin een lang groeiseizoen vereist. Het behoort tot de nachtschadefamilie (Solanaceae), waartoe ook tomaten, aubergines en aardappelen behoren. Onofficiële bijnamen zijn “zoete peper” en “puntpaprika” (voor de langwerpige varianten).

Groeiwijze paprika

De levenscyclus van de paprika begint met het zaaien van kleine, platte, ronde zaden. Na ontkieming verschijnt de eerste scheut.

De paprika die je zelf kweekt ontwikkelt zich langzaam en vormt geleidelijk bladeren, die de fotosynthese op gang brengen. Na enkele weken ontstaan zijscheuten en bloemen. Na bestuiving groeien de vruchten uit de bloemen.

De kleur van de vruchten verandert van groen naar geel, oranje of rood, afhankelijk van de variëteit en de rijpheid. Na de oogst kan de plant doorgaan met het vormen van nieuwe bloemen en vruchten, mits de groeiomstandigheden goed blijven. Wanneer de herfst nadert en de temperaturen dalen, sterft de plant af.

Zaaien van paprika

Volgens de Tuinagenda kun je paprika zelf kweken door te zaaien in de periodes Begin Maart tot en met Eind Maart. Door vroeg te zaaien verleng je het groeiseizoen, waardoor de vruchten langer de tijd hebben om te rijpen.

Ik was in mijn eerste moestuinjaar vrij laat met zaaien met als gevolg dat mijn paprika’s in november in mijn huiskamer moest afrijpen om ze uiteindelijk te kunnen oogsten.

Eén paprika-plant kan gedurende het seizoen 4 tot 8 vruchten opleveren, afhankelijk van de variëteit en de groeiomstandigheden. Voor een gezin van vier personen zijn ongeveer 4 tot 6 planten doorgaans voldoende.

Het zaaien gebeurt in potten of trays. Gebruik bij voorkeur potten of plugtrays met een diameter van 5-7 cm. Zaai 2-3 zaden per pot, want dit verhoogt de kans op succesvolle opkomst en biedt de mogelijkheid om de sterkste zaailing over te houden. De optimale kiemtemperatuur ligt tussen 25 en 30 graden Celsius. Bij deze temperatuur kiemen de zaden binnen 15 dagen. Als de temperatuur lager is, kan het proces langer duren of helemaal mislukken.

Dun de zaailingen na het kiemen uit door de zwakkere plantjes te verwijderen. op die manier blijft de sterkste plant over. Dit voorkomt concurrentie om licht, water en voedingsstoffen.

Planten van paprika

Wanneer de zaailingen 15-20 cm hoog zijn en meerdere echte bladeren hebben, zijn ze klaar om uitgeplant te worden. Dit moment ligt ongeveer 50 dagen na het zaaien. Het is wel belangrijk dat er geen nachtvorst meer voorkomt, want paprika’s verdragen geen kou.

Paprika’s hebben een warme, beschutte en zonnige standplaats nodig, bij voorkeur in een kas, koude bak of op een zeer zonnig terras. Ze groeien het beste op luchtige, goed doorlatende grond die rijk is aan organisch materiaal. Verbeter kleigrond met compost of turf.

De plantafstand voor paprika’s is 40 cm rondom elke plant. Als je de vakkenmethode gebruikt dan kun je zowel voor een vak van 30×30 cm als voor een vak van 40×40 cm één plant aanhouden. Plant de zaailingen goed diep waarbij de wortelkluit volledig onder de grond verdwijnt zonder de hele stengel te begraven.

Je kunt een paprika ook zelf in een pot kweken. Kies voor een pot van minimaal 10 liter inhoud, bij voorkeur met goede drainagegaten.

Oogsten van paprika

Ongeveer 85 dagen na het zaaien beginnen paprika’s te rijpen, afhankelijk van de variëteit en de groeiomstandigheden. De plant produceert vruchten die je rauw of gekookt kunt eten . De kleur van de vrucht geeft aan hoe rijp deze is. Tuinders oogsten groene paprika’s zodra ze groot genoeg zijn. Deze zijn eetbaar maar minder rijp dan de rode, gele en oranje paprika’s. De rijpere paprika’s hebben een vollere, zoetere smaak dan de groene paprika’s.

De vruchten worden geoogst door ze met een scherp mes of snoeischaar van de plant te snijden. Dit voorkomt dat de plant beschadigd raakt. Oogst regelmatig, want de plant blijft nieuwe vruchten produceren. Als de eerste vruchten worden geoogst, stimuleert dit de plant om nieuwe bloemen te vormen.

Geoogste paprika’s kunnen het best op een koele, droge plek worden bewaard. In de koelkast blijven ze ongeveer 10 dagen goed, maar buiten de koelkast behouden ze hun smaak beter. Paprika’s kunnen ook worden ingevroren na het verwijderen van de zaadlijsten.

Teelt en verzorging

Bekende variëteiten
Populaire variëteiten in Nederland zijn ‘California Wonder’ (rode vierkante paprika), ‘Yellow Bell’ (gele paprika) en ‘Sweet Banana’ (lange, gele paprika). Puntpaprika’s winnen ook aan populariteit vanwege hun zoetere smaak.

Ziekten en plagen
Bij het kweken van paprika kun je te maken krijgen met bladluizen, witte vlieg, spintmijten en slakken. Bladluizen kunnen worden bestreden met natuurlijke vijanden zoals lieveheersbeestjes. Spint kan worden voorkomen door de luchtvochtigheid hoog te houden.

Vermeerdering
Paprika’s worden vermeerderd door zaaien. Het is mogelijk om zaden van rijpe vruchten te gebruiken, maar deze leveren mogelijk niet dezelfde eigenschappen als de ouderplant op.

Aandachtspunten bij verzorging
Paprika’s hebben regelmatig water nodig, maar ze verdragen geen natte voeten. Te droge grond veroorzaakt bladval en misvormde vruchten. Geef de planten regelmatig voeding, bij voorkeur kaliumrijke meststoffen, omdat kalium de vruchtvorming bevordert.

Overwinteren
In Nederland worden paprika’s als eenjarigen geteeld. In theorie kunnen ze overwinterd worden in een verwarmde kas, maar dit vergt veel aandacht en het resultaat is onzeker.