Munt in de moestuin

Inleiding
Mentha spicata, oftewel munt, is een heerlijk geurend en verfrissend kruid dat je eenvoudig kunt kweken in je moestuin of op je balkon. De oorsprong van munt ligt in de gematigde streken van Europa, Azië en Noord-Afrika. Door de jaren heen is munt verspreid over de hele wereld en is het een geliefde smaakmaker in dranken, desserts en kruidenmengsels.
Munt is een veelzijdig gewas dat van nature voorkomt in Europa en Azië en goed gedijt in het Nederlandse klimaat. Het behoort tot de lipbloemenfamilie (Lamiaceae), net als andere bekende kruiden zoals tijm, lavendel, basilicum, citroenmelisse en rozemarijn.
De munt kent veel variëteiten, waaronder appelmunt, pepermunt en chocolademunt, die elk een unieke smaak aan gerechten of dranken geven. De bekendste variëteit is groene munt, ook wel Marokkaanse munt genoemd. Deze heeft een milde, frisse smaak en wordt veel gebruikt in restaurants voor muntthee, desserts en zomerse drankjes.
Leuk weetje:
De naam “munt” is afgeleid van het Griekse woord ‘minthe’, dat verwijst naar een nimf uit de Griekse mythologie. Volgens de mythe veranderde Persephone, de vrouw van Hades, de nimf Minthe in een geurige plant nadat ze jaloers was geworden op haar. De Latijnse naam Mentha is sindsdien de botanische benaming van het gewas.
Munt is een vaste plant die ondergronds overwintert met behulp van wortelstokken (rizomen). Vanuit deze wortelstokken loopt de plant in het voorjaar weer uit. Munt breidt zich snel uit en neemt met zijn wortelstokken hele perken over, als je de munt niet inperkt.
De plant begint in het voorjaar met het vormen van nieuwe scheuten. Na enkele weken verschijnen de eerste bladeren, die al snel kunnen worden geoogst. In de zomer bloeit de munt met kleine paarse, witte of roze bloemen. Na de bloei verliest de plant aan kracht en gaat ze langzaam in rust. In de herfst sterft het bovengrondse deel af, maar de ondergrondse wortelstokken blijven actief.

Zaaien van munt
Hoewel het gebruikelijker is om munt te vermeerderen via wortelstokken of stekken, is het ook mogelijk om munt uit zaad te kweken. Dit is echter een langdurig proces en vereist geduld.
De Tuinagenda geeft de volgende periode aan voor het zaaien van munt. Alle periodes zijn in het vroege voorjaar (Begin Maart-Eind Maart) wanneer het binnenshuis warm genoeg is om een goede kieming te garanderen.
Zaaien |
Planten |
Oogsten vanaf |
Begin Maart 978_06782a-93> |
Begin Mei 978_ba6cc6-a4> |
Begin Juni ∞ 978_8843ab-9d> |
Half Maart 978_aa2a04-bb> |
Half Mei 978_b1cb20-2c> |
Half Juni ∞ 978_56a270-d3> |
Eind Maart 978_cd94bd-0b> |
Eind Mei 978_1f0705-ab> |
Eind Juni ∞ 978_db9d53-d8> |
Omdat munt langzaam groeit uit zaad en de kiemkracht wisselend is, zaai je beter meer planten dan je nodig hebt. Gemiddeld levert één muntplant genoeg blad op voor klein dagelijks gebruik, vooral als je regelmatig oogst. Als je echter vaak muntthee drinkt, kweek dan meer munt in je moestuin.
Zaai munt het beste in potten of trays met een celgrootte van ongeveer 5×5 cm. Vul de potten met luchtige compost die goed afwatert. Doe in elke pot of cel ongeveer 3-5 zaadjes om de kans te vergroten dat er ten minste één zaadje ontkiemt. Zodra de zaden ontkiemen, dun je eventueel uit tot één sterke zaailing per pot.
Muntzaden kiemen het best bij een temperatuur van 20-25°C. Het kiemproces verloopt traag en na ongeveer 15 dagen verschijnen de eerste kiemplantjes. Verwijder na het ontkiemen de zwakkere zaailingen, zodat alleen de sterkste zaailing overblijft.


Planten van munt
Een zaailing van munt is klaar om uit te planten wanneer de plant stevig staat en ten minste 3-4 echte bladeren heeft ontwikkeld. Dit gebeurt ongeveer 50 dagen na het zaaien.
Munt verspreidt zich snel in je moestuin, dus geef de plant voldoende ruimte. Voor een efficiënte teelt in moestuinvakken houd je een plantafstand van 30×30 cm aan. In een grotere vakverdeling van 40×40 cm ontwikkelt één muntplant zich goed zonder te veel ruimte in te nemen.
Kweek munt liever in een pot om woekeren te voorkomen. Kies een pot met een diameter van minstens 20 cm en een diepte van 30 cm.
Zet munt op een zonnige tot halfschaduwrijke standplaats met een vochtige, maar goed doorlatende grond. Gebruik grond met veel organisch materiaal en een pH van 6-7.
Plant de zaailing op dezelfde diepte als in de pot. Zorg ervoor dat de wortelhals net onder het grondoppervlak ligt.

Oogsten van munt
Oogst de bladeren van de muntplant wanneer ze jong en het meest aromatisch zijn. Gebruik de bladeren vers of droog ze voor later gebruik. De eerste oogst vindt meestal plaats ongeveer 75 dagen na het zaaien, afhankelijk van de groeiomstandigheden.
Herken het oogstmoment eenvoudig: zodra de plant volwaardig blad heeft ontwikkeld, kun je beginnen met oogsten. Voor het beste aroma oogst je vlak voordat de plant begint te bloeien, omdat de smaak dan het krachtigst is. Knip de stengels af of pluk de bladeren afzonderlijk.
Oogst het gewas niet in één keer. Snoei de plant herhaaldelijk om nieuwe scheuten te stimuleren. Dit proces kan gedurende het hele groeiseizoen doorgaan.
Gebruik de geoogste bladeren vers of droog ze. Bewaar verse bladeren tot een week in de koelkast. Droog de bladeren en bewaar ze maandenlang in een afgesloten pot op een koele, droge plaats.
Teelt en verzorging
Munt heeft weinig verzorging nodig, maar enkele aandachtspunten kunnen de opbrengst verhogen.
Bekende variëteiten van munt zijn:
- Groene munt (Mentha spicata) – geschikt voor thee en frisdrank.
- Pepermunt (Mentha x piperita) – sterker van smaak, wordt gebruikt voor pepermuntjes en medicijnen.
- Chocolademunt (Mentha x piperita ‘Chocolate’) – met een lichte chocoladesmaak.
Ziekten en plagen zijn zeldzaam, maar muntroest (een schimmelziekte) en spint kunnen soms een probleem vormen. Muntroest herken je aan oranje vlekken op de bladeren. Dit kan worden voorkomen door de planten niet te dicht op elkaar te planten en de luchtcirculatie te verbeteren.
Vermeerderen kan door middel van stekken of het verdelen van de wortelstokken. Dit is veel sneller dan zaaien.

Aandachtspunten verzorging:
- Houd de grond vochtig, maar vermijd wateroverlast.
- Knip de bloemen af om de productie van nieuwe bladeren te bevorderen.
- Om woekering te voorkomen, kun je munt in een pot houden.
Overwinteren: Munt is een vaste plant en hij overleeft de winter in de moestuin met zijn ondergrondse wortelstokken. In de herfst sterft het bovengrondse deel af. In het voorjaar verschijnen de nieuwe scheuten vanzelf.

Vermeerderen
Munt in je moestuin is eenvoudig te vermeerderen via stekken of door worteluitlopers, ideaal als je meer muntplanten wilt zonder opnieuw te zaaien. Munt is een veelzijdig kruid dat goed past in allerlei gerechten, van muntthee en zomerse fruitsalades tot hartige gerechten zoals lamsgerechten of couscous. Kortom, munt is een onmisbaar kruid voor de tuin én de keuken!