Makkelijk radijs oogsten

Inleiding
Radijs (Raphanus sativus) is een snelgroeiende eenjarige plant uit de kruisbloemenfamilie (Brassicaceae). Oorspronkelijk komt radijs waarschijnlijk uit het oostelijke Middellandse Zeegebied, maar het gewas wordt al duizenden jaren wereldwijd geteeld. De naam “radijs” komt van het Latijnse “radix,” wat wortel betekent, en verwijst naar het deel van de plant dat meestal gegeten wordt. In Nederland is radijs niet alleen een populaire groente vanwege zijn pittige smaak en veelzijdigheid in gebruik, maar ook omdat radijs makkelijk te oogsten is.
Radijs heeft soms informele benamingen zoals “tuintapijtjes” vanwege de dichte groeiwijze of “rode knolletjes” vanwege de meest gangbare verschijningsvorm.
Leuk weetje:
radijs werd vroeger ook als medicinale plant gebruikt vanwege zijn eigenschappen die de spijsvertering bevorderen.
Radijs heeft verschillende vormen en kleuren, van de bekende ronde rode knollen tot langwerpige varianten in wit, roze, zwart of zelfs paars. Ik heb zelf goed succes gehad met de langwerpige French Breakfast 3, hier heb ik meerdere oogsten van gekregen.


Zaaien van radijs
Sommige rassen zijn het meest geschikt voor een bepaald seizoen, terwijl andere het hele jaar door kunnen worden geteeld. Zo wordt een onderscheid gemaakt tussen “all-month” radijs, lenteradijs, zomerradijs, herfstradijs en natuurlijk winterradijs. Lees altijd goed de aanwijzingen van de leverancier.
Voorjaarsoogst
Hier zaai je vaak de kleinere radijsjes maar ook wel grotere radijs zoals rettich.
Zaaien |
Planten |
Oogsten vanaf |
Half februari 1442_45554b-7c> |
Begin Maart 1442_04f566-65> |
Begin April 1442_8d0a8b-3b> |
Eind Februari 1442_dd5cc4-cc> |
Half Maart 1442_2984ad-92> |
Half April 1442_d83f23-39> |
Begin Maart 1442_a03a7f-2b> |
Eind Maart 1442_57ecb2-6f> |
Eind April 1442_e991ef-51> |
Half Maart 1442_38a104-57> |
Begin April 1442_e292fc-bb> |
Begin Mei 1442_44561a-f0> |
Eind Maart 1442_71bda8-70> |
Half April 1442_50ea4c-65> |
Half Mei 1442_5da46d-1c> |
Begin April 1442_d89786-c9> |
Eind April 1442_d56603-a7> |
Eind Mei 1442_599f33-e0> |
Half April 1442_382f41-51> |
Begin Mei 1442_518c8f-1e> |
Begin Juni 1442_ef4d82-3b> |

Najaarsoogst
De radijssoorten voor de najaarsoogst zijn doorgaans speciale radijzen. Let dus op dat je een passende variëteit gebruikt om te zaaien in dit tijdvak.
In dit tijdvak kun je bijvoorbeeld winterharde rammenas soorten of Chinese radijs zaaien.
Zaaien |
Planten |
Oogsten vanaf |
Begin Augustus 1442_4eb7af-05> |
Begin September 1442_4b5a14-84> |
Half Oktober 1442_0413da-47> |
Half Augustus 1442_27f174-8f> |
Half September 1442_3abbae-dd> |
Eind Oktober 1442_4c869e-56> |
Eind Augustus 1442_236e5e-da> |
Eind September 1442_7cef92-33> |
Begin November 1442_edf43c-09> |
Begin September 1442_3d259d-f4> |
Begin Oktober 1442_4ac9a3-8f> |
Half November 1442_eeffee-91> |
Half September 1442_93b4db-cd> |
Half Oktober 1442_197e6f-4d> |
Eind November 1442_dc25f9-2c> |
We volgen de methodiek van de Tuinagenda en dat betekent dat we altijd voorzaaien. Kies voor de radijs potten of trays van 5-7 cm, afhankelijk van de variëteit.
Hanteer voor radijs de methode van clusterzaaien. Dat wil zeggen dat je in elke module van de tray of in elk potje 4 a 5 zaadjes zaait. Bij grote radijzen hou je 3 a 4 zaadjes aan.
Bij het ontkiemen groeien dan ook meerdere zaailingen per module of potje. Zo’n groepje zaailingen noemen we een cluster. Je moet de clusters zaailingen niet uitdunnen. Het is namelijk de bedoeling dat ze als complete cluster worden geplant.
De optimale kiemtemperatuur voor radijs ligt tussen 15 en 20 °C. Bij deze temperatuur kiemen de zaden binnen 10 dagen. Zorg voor voldoende licht om slappe zaailingen te voorkomen. Houd de aarde vochtig maar niet te nat, aangezien radijs gevoelig is voor wortelrot.


Planten van radijs
Zaailingen zijn klaar om geplant te worden zodra ze 2-4 echte blaadjes hebben en een stevige wortelontwikkeling laten zien. Dit is doorgaans 15 á 20 dagen na het zaaien. Plant de radijs op een plek met goed doorlatende grond en volle zon tot halfschaduw. Een lichte, humusrijke zand- of leemgrond met een pH tussen 6 en 7 is ideaal. Houd bij het planten een vrij afstand van circa 15 cm rondom de clusters.
Plant de clusters zaailingen diep, zodat de hele stam onder de grond is. De eerste blaadjes komen dan nog maar net boven de grond uit.


Oogsten van radijs
Het eetbare deel van de radijs is de knol, maar ook de jonge blaadjes zijn geschikt voor gebruik in salades. Radijs is gemiddeld 35 dagen na het zaaien oogstrijp, al hangt dit af van de variëteit en de weersomstandigheden. Om te bepalen of je radijsjes klaar zijn voor de oogst, kun je voorzichtig controleren of de knol de gewenste diameter heeft bereikt. Voor kleine radijsjes is dat doorgaans 2-3 centimeter, terwijl grote radijzen een diameter van meer dan 5 centimeter kunnen hebben. De knol moet stevig aanvoelen en een heldere, uniforme kleur hebben. Het loof moet frisgroen en stevig zijn; als het geel begint te worden, is dat een teken dat het optimale oogstmoment al voorbij is.
Je kunt radijsjes oogsten door de knollen voorzichtig uit de grond te trekken. Bij clusters van zaailingen die dicht op elkaar staan, kun je de grootste radijzen eerst oogsten. Pak de knol stevig vast en draai deze met een draaiende beweging voorzichtig los van de wortel. Door deze manier van oogsten krijgen de overgebleven radijsjes meer ruimte om verder te groeien, en kun je het proces herhalen.
Als je de oogst wilt uitstellen, kan dit zolang de temperaturen laag blijven. De radijsjes behouden dan hun milde en zoete smaak. Bij hogere temperaturen ontwikkelen ze echter een scherpere, pittigere smaak. Het is belangrijk om niet te lang te wachten, want overrijpe radijsjes worden houtig, taai en sponzig van binnen. Uiteindelijk zal de plant doorschieten, bloeien en zaad produceren, waarna de knol niet langer eetbaar is. Winterradijs kun je daarentegen langer in de grond laten zitten, soms zelfs tot in maart. Als de knollen gedeeltelijk boven de grond uitsteken, kun je ze beter bedekken met aarde om ze tegen strenge vorst te beschermen.
Bewaren radijsjes
Geoogste radijsjes blijven langer vers wanneer je ze in een vochtige doek wikkelt en in de koelkast bewaart. Onder deze omstandigheden blijven de knollen ongeveer een week houdbaar. Het loof van radijs is bovendien eetbaar en veelzijdig. Je kunt het gebruiken om pizza, pasta of aardappelgerechten te garneren, het jonge loof toevoegen aan salades, of het roerbakken met olijfolie, knoflook en kruiden. Daarnaast kun je er pesto van maken als alternatief voor basilicum, of het verwerken in soep of smoothies.

Teelt en verzorging
Voor de voorjaarsoogst bestaan veel variëteiten elk met unieke eigenschappen op het gebied van vorm, kleur en smaak.
- French Breakfast 3 – Langwerpige rozerode kegels met witte onderkant.
- Nationaal 3 – Klassieke ronde radijs rode top, witte voet.
- Cherry Belle – Middelgroot. Extra geschikt voor de zomerperiode.
- Sparkler – Ronde radijs ‘Sparkler 2’ of ‘National 2’
- Rettich ‘April Cross’ F1 – Langwerpige witte wortel
Bekende variëteiten voor de najaarsoogst zijn:
- Daikon (lange witte wortels)
- Rammenas – donkere zwarte of felpaarse wortels met witte binnenkant
- Rammenas Hild’s Blauer – dieppaarse, halflange wortels met witte binnenkant
- Rammenas Zwarte Winter (ronde, zwarte wortel met witte binnenkant)
- China Red Meat (Langwerpige radijs met een roze-rode schil en wit vruchtvlees)
Radijs is gevoelig voor aantastingen door koolvlieg, slakken en aardvlooien, daarom is het aan te raden om:
- Het gewas af te dekken met insectengaas.
- Regelmatig water te geven om stofvorming (die aardvlooien aantrekt) te voorkomen.
Vermeerdering en onderhoud
Radijs wordt uitsluitend vermeerderd via zaad. Het is een makkelijk te onderhouden gewas, maar een gelijkmatige vochtvoorziening is essentieel om problemen zoals barsten of houterigheid van de knollen te voorkomen.
Radijsjes kunnen beter tegen de kou dan tegen de warmte. Maar in koude perioden is het toch verstandig om de radijs af te dekken met een vlies om ze te beschermen tegen de koude wind.
Voordelen voor de moestuin
Met de juiste verzorging biedt radijs een snelle en rijke oogst, wat het een uitstekende keuze maakt voor moestuinders die snelle resultaten waarderen.
Radijs in de kleine tuin
Radijs neem weinig ruimte, waardoor het een goede keuze is voor een kleine tuin. Na zaaien kun je al snel oogsten, waarna je hetzelfde stuk grond nogmaals kunt gebruiken.
Als je de vakkenmethode gebruikt dan is het aantal radijsjes in een vak afhankelijk van de grootte van het soort radijs. Kleine ronde radijsjes vragen veel minder ruimte dan de grote zwarte rammenas. In een vak van 30×30 cm passen voor resp klein, middel en groot 16 – 9 – 4 clusters.
In een vak van 40×40 wordt dat 25 – 16 – 9
Radijs kun je ook makkelijk in potten in je tuin of balkon kweken en oogsten, mits deze minstens 20 cm diep zijn.
Radijs in de opvolgingsteelt
Radijs is een snelle groeier, waardoor je deze prima kunt gebruiken om (tijdelijke) lege plekken op te vullen. Na de oogst is er vaak nog volop ruimte voor de teelt van iets anders. Op de pagina van de opvolgingsteelt kun je zelf combinaties maken die goed bij jou passen. Gebruik de informatie hieronder als inspiratie voor je eigen ideeën.
Erwtenscheuten gevolgd door radijs gevolgd door koolraap
